Femoral nevralji, siyatik hastalığından çok daha az görülen bir sinir tuzaklanmasıdır. Genellikle L3 veya L4 sinir köklerinin disk hernisi sonucunda femoral sinirin sıkışmasından kaynaklanır. Faset eklem spondilozu da bu probleme yol açabilir. Faset eklemlerin nöral forameni daraltarak da sinirin sıkışmasına ve şikayetlerin oluşmasına neden olabilir. Femoral nevralji 40 yaşın üzerindeki erkeklerde daha sık görülür. Yaygın femoral nevraljinin yanı sıra aynı bölge üzerinde ağrıya yol açabilen başka problemler de mevcuttur. Meraljia parestetika adı verilen bir başka rahatsızlık da aynı bölgede şikayetlere yol açabilir. Şimdi yazımızda bu iki rahatsızlığa yer vereceğiz.
İçindekiler
Femoral nevralji nedir?
Omurgamızın her segmentinden ayrı bir sinir çıkar. Sinirlerin iki görevi vardır. Beyinden gelen uyarıları organlara ve dokulara iletmek. Organlardan ve dokulardan gelen bilgiyi beyne iletmek. Beyne bilgi ileten sinirler duyu sinirleri olarak adlandırılırken, beyinden çıkan bilgileri organlara veya dokulara ileten sinirlere motor sinirler denir. Omurgada çıkan bu sinirler sorumlu olduğu bölgelere doğru dallanarak ilerler ve sonlandığı noktalarla ilgili beyne bilgi taşır veya beyinden gelen bilgiyi iletir.
Bu sinirler eğer yol üzerinde herhangi bir nedenden ötürü sıkışır veya baskı altında kalırsa hasar görür ve hatalı bilgiler iletmeye başlar. Örneğin duyusal bir sinir sıkışırsa beyne hatalı uyuşma karıncalanma bilgileri iletir. Tıpkı televizyon kablolarının bozulması sonucu görüntünün karıncalanması veya titremesi gibi sinirlerde hasar meydana geldiğinde beyne sorumlu olduğu bölgeyle ilgili aynı şekilde parazitlenme bilgileri gönderir.
Femoral nevralji rahatsızlığı da femoral sinirin tuzaklanması sonucu meydana gelir. Femoral nevralji, sıklıkla fiziksel aktivite ile başlar. Ağrı ilk başta bel bölgesinde hissedilir, ardından ön uyluğa doğru yayılır ve ağrı dize doğru ilerler. Eğer L3 siniri etkilenmişse, ağrı ön-iç uylukta hissedilir ve diz kapağında (patella) sonlanır. Eğer L4 siniri etkilenmişse, ağrı ön-iç bacak boyunca ayak bileğine kadar uzanabilir. Karışık veya üst üste binen ağrı bölgeleri olma olasığı yüksektir. Ağrı içte, derin ve keskindir ve geceleri sıklıkla kötüleşir.
Femoral Nevralji Belirtileri Nelerdir?
Genel muayenede omurgada gerginlik vardır, ancak bu gerginlik siyatik rahatsızlığında görülen kadar belirgin değildir. Femoral nevraljiler için ise karakteristik bir bulgu olan “Leri işareti” veya “ters Lasegue işareti” görülebilir. Femoral sinir lezyonu belirtilerinde görülebiliecek bu testte hasta yüzüstü yatarken bakılır. Doktor/Fizyoterapist uyluk kemiğini diz bükülü iken kaldırarak pelvisi diğer eliyle sabitler. Bu manevra femoral sinirini gerer ve sinirde bir tuzaklanma/sıkışma olduğundan ağrıyı ve şikayetleri artırır. Muayenede ayrıca şunlar görülebilir:
- Diz kapağının iç kısmı ve bacağın iç kısmı gibi L3 veya L4 bölgesinde his kaybı veya aşırı duyarlılık(hiperestezi)
- Diz kapağı refleksinin zayıflaması
- Kuadriseps kaslarında güç azalması. Bu kaslar güçsüz kalabilir ve zamanla atrofiye uğrayabilir.
- L3 siniri psoas, addüktör ve kuadriseps kaslarını, arka dalıyla birlikte omurga kaslarını innerve eder. L4 siniri ise gluteal, addüktör, kuadriseps, tibialis anterior ve extensor digitorum kaslarını, arka dalıyla birlikte omurga kaslarını innerve eder. Kuadriseps kaslar etkilenmişse hasta sırt üstü yattığında topuğunu kaldıramaz. Şiddetli vakalarda ise alt ekstremite güçsüzleşerek düşmelere neden olabilir.Tabi bu belirtiler çok iler iseviyelerde görülür
- Yapılan bir araştırmaya göre sartorius kası güçsüzlüğü femoral radikülopatinin ayrılmaz bir işaretidir.
Hassas noktalar
Rectus femoris kasının orta noktasında sıklıkla ve ağrılı ve hassas nokta bulunabilir. Bu noktalar ağrının kaynağı olmamakla birlikte refere ağrı denilen bir bulgunun sonucudur. Aynı zamanda diz kapağının iç ve üst kısmıda vastus medialis kası bölgesinde de hassasiyet görülebilir. Tedavilerde yapılan sık hata buralara yönelik iğne ve enjeksiyon tedavileridir. Buralar hastalığın kaynağı olmadığı için, buralara yapılacak tedavilerin sonuçsuz kalma olasılığı yüksektir. Düşük ihtimalle tedaviye olumlu yanıt alınabilir.
Meraljia Parestetika ve Femoral Nevralji
Ağrı hattı her iki rahatsızıkta aynı olduğu için bu iki durumu muayenede birbirinden ayırt etmek gerekir. Bunların ötesinde sinir tuzaklanmasına yol açan tek şeyin de fıtık olmadığı da unutulmamalıdır. Sakroiiak artriti, apandisit, enfeksiyon, kan hastalıkları veya metastazlar da aynı bölgede şikayetlere yol açabilir. Bu nedenle hasta hikayesi mutlaka iyi alınmalıdır. Bu küçük ihtimallerden sonra yırıcı tanıya bakılmalıdır.
Meraljia parestetika nedir?
Meraljia Parestetika, lateral femoral kutanöz sinirin sıkışması veya hasar görmesi sonucu uyluk ön ve dış tarafında ortaya çıkan bir ağrı ve uyuşma sendromudur. Meralgia parestetika her zaman tek taraflıdır. Hasta, o bölgede karıncalanma veya batma hissi ile birlikte “ölü deri” hissi yaşar. Cilt aşırı hassastır ve giysi teması esnasında ızdırap yaşanabilir. Çoğu zaman bu hisler yürüme veya uzun süre ayakta durma ile artar ve dinlenme ile hafifler.
Femoral nevraljiden en önemli farkı bu problem çoğu omurgadan kaynaklı değildir. Çoğunlukla femoral kutanöz sinirin pelvisten geçerken tuzaklanması sonucu oluşur. Ağrı sadece uyluğun dış ve üst kısmında oluşur. Aşağı doğru yayılmaz. Meraljia parestetika varlığında muayenede ağrılı bölgedeki cilt katlama testinde hastaların şikayetleri provake olur. Femoral nevraljide femoral sinir tuzaklanması olduğu için omurga seviyesinde de hassasiyet görülür. Bu nedenle L3-L4 seviyesinde bir hassasiyet mevcutsa femoral nevralji düşünülür. Eğer yoksa ve ağrı hattı uyglukta kalıyorsa meraljia parestetika düşünülür.
Femoral Nevralji Tedavisi
Femoral nevralji tedavisi, siyatik tedavisine benzer. Temel tedavi metodunda sinir tuzaklanmasını azaltmak ve sinir kaydırma manevraları ile sinir içerisindeki enflamasyonu dağtmak hedeflenir. Sinir germe içeren iliopsoas germe veya yüz üstü yatma gibi hareketlerden kaçınmak gerekir. Manuel terapide fleksiyon yönlü mobilizasyonların uygulanması özellikle faset eklem kaynaklı tuzaklanmalar için oldukça etkilidir. Tedavinin ilerleyen dönemlerinde ağrı ve uyuşmalar azaldıkça kaybolan fonksiyonların geri kazanılmasına yönelik çalışmak şarttır. Kuadriseps kasının güçlendirilmesi için ilk etapta nöral yükün az olduğu eksantrik ve izometrik egzersizlerle kuvvetlendirme yapılmalıdır. Zaman içerisinde diz eklemi stabilizasyonunu arttırmaya yönelik denge egzersizleri de tedavi programına eklenebilir.
