Donuk Omuz – Donuk Omuz Sendromu
Donuk omuz, tıp literatüründe Adheziv Kapsülit olarak tanımlanır. Donuk omuz durumunda omuz eklemi çevresindeki eklemi saran ve eklemin hareketlerini kısıtlayan bağlarda görülen enflamasyon görülür
İçindekiler
- 1
- 2 Donuk Omuz Nedir?
- 3 DONUK OMUZLA İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR
Donuk Omuz Nedir?
Omuz eklemi vücudumuzdaki en hareketli eklemdir. Bu eklemin hareketliliği, yapısındaki top-yuva ilişkisinden kaynaklanır. Omuz eklemi(glenohumeral eklem) iki kemikten oluşur. Humerus ve glenoid kavite. Humerus başı top şeklinde iken, glenoid kavite sığ bir çukur şeklindedir. Bu iki yapı bir araya geldiğinde ortaya top-yuva ilişkisi gibi çok hareketli bir eklem yapısı ortaya çıkar. Bu top-yuva etkileşimi omuzun 3 boyutlu hareket edebilmesini sağlar.
Omuz eklemi çok hareketli olmasına karşılık hareketlerini sağlıklı bir şekilde oluşması için eklem etrafında onu saran ve koruyan eklem kapsülü bulunur. Omuz kapsülü tıpkı bir bone gibi eklemi sarar ve omuzdaki iki kemiğin birbirine sıkı sıkıya tutunmasını sağlar.
Bazı durumlarda bu omuz kapsülünde enflamasyon görülebilir. Bu enflamasyon omuz kapsülünün kalınlaşmasına neden olur. Kalınlaşan kapsül omuzdaki kemiklerin birbirileri üzerindeki hareketinin daha zor olmasına neden olur ve hareketliliğin azalmasına yol açar.
Donuk Omuz Neden Olur?
Donuk omuzun birden çok nedeni olabilir. Omuz kapsülünde enflamasyon yaratan olaylar donuk omuz oluşmasına neden olabilir. Hormonel bazı olaylar donuk omuz oluşumunu kolaylaştırır. Bu nedenle kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Donuk omuz tanısı alan kişilerin %70’i kadındır.
Ameliyat sonrasında donuk omuz görülme ihtimali çok yüksektir. Çünkü ameliyat esnasında omuz çevresinde yeni bir yaralanma-iyilleşme döngüsü başladığı için donuk omuz görülebilir.
Ayrıca omuzu uzun süre hareket ettirmemek, kol askısı kullanmak, donuk omuz gelişmesine neden olabilir.
Diyabet, tiroid gibi sistemik hastalıklar da donuk omuzun görülme ihtimalini arttıran olaylardır.
Sebepler değişmesine karşılık temel olay değişmemektedir. Omuz kapsülünü saran bir enflamasyon, donuk omuzun temel nedenidir.
Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir? Donuk Omuz Evreleri
Omuz hareketlerinde kısıtlanma, eskisi gibi rahat hareket edememe ilk temel bulgudur. Teslim olma hareketi erken dönemde ilk kaybolan harekettir. Bu hareketi yaparken kişilerden iki elin de karşıya bakması istenir. Hareketin son noktasında iki elden birisi hafif aşağıya bakıyorsa donuk omuz başlangıcı şüphesi mevcuttur. Erken dönemde gündelik hayatta fark edilen ilk bulgu ise saçları topuz yarken zorlanmadır.
İlerleyen dönemlerde omuzun baş üstü bütün hareketlerinde kısıtlılık ve ağrı görülebilir. Eli bele doğru arkaya götürme hareketi veya arabada geri geri giderken arka koltuğa uzanma hareketinde ağrı görülebilir.
Şiddetli evrelerde ise sabah omuz ağrısı ile uyanma vegece yatarken omuzun üzerine yatarken ağrı görülebilir. Bu evrede omuzun hareketleri iyice azalmış ve ağrı şiddetlenmiştir.
Donuk Omuz Tedavisi
Problemin ortaya çıkış nedenine ve evresine göre tedaviler değişkenlik gösterir. Ameliyat sonrası donuk omuz durumunda öncelik, ameliyat ile tamir edilen dokunun iyileşmesini beklemek ve bu dönemde ameliyatta kullanılan tekniğe göre basit egzersizlerle oluşacak hareket kısıtlılığının en aza indirilmesi hedeflenir. Ameliyat ile tamir edilen doku iyileştikten sonra manuel terapi uygulamaları ile azalmış olan hareket kısıtlılığı açılmaya çalışılır. Manuel terapi sonrasında yaptırılan egzersizlerle kazanılan hareket açıklığı korunmaya çalışılır ve hareketsizlik nedeniyle oluşmuş olan kas zayıflığını ortadan kaldırmak için güçlendirme hareketleri yaptırılır.
Kadınlarda hormonel olaylardan kaynaklı donuk omuz durumlarında ise problemin evrelerine göre uygulamalar yapılır. Erken dönemde anti enflamatuar ilaçlarla enflamasyonun azaltlması hedeflenir. Enflamatuar döneminde kesinlikle zorlayıcı egzersizler ve hareketler yapılmaması gerekir. Zorlayıcı uygulamalar enflamasyonu arttırarak sonraki evrelerde kapsülün daha da kalınlaşmasına neden olarak hareket kısıtlılığının artmasına neden olur.
Enflamatuar dönem geçtikten sonra yumuşak manuel terapi teknikleri ve basit eklem hareket açıklığını arttırıcı egzersizlerle omuz hareketliliği arttırılmaya çalışılır. İleri evrelerde daha zorlu teknikler ve kuvvetlendirme egzersizlerine geçilebilir.
Donuk Omuzda Neler Yapmanız Gerekir?
Enflamatuar dönenmde kesinlikle omuzu zorlamamanız gerekir. Mümkün olduğu kadar yan yatış pozisyonundan ve omuzu bir yere yaslayarak oturmaktan kaçınmanız gerekir. Baş üstü hareketlerden kaçınılması şarttır. Örneğin, üst raflardan eşya alma, cam silme, askı asma, eli başın arkasına koyarak uzanma gibi hareketler omuz kapsülünü zorlayacağı için kaçınılması gerekir.
Donuk Omuz Evde Tedavi Mümkün Mü?
Donuk omuzun kaynağı ve donuk omuzun evreleri bilinmeden kendi kendine tedavi edilme şansı düşüktür. Bir fizyoterapist gözleminde evde fizik tedavi şeklinde bir tedavi süreci ile problemin yönetilmesi mümkündür. Böyle bir sürece başlamadan önce donuk omuzun kaynağını belirlemek için gerekli muayene ve görüntüleme tetkiklerinin de yapılmış olması gerekir. Çünkü omuz kapsülündeki enflamasyonun sebebi kesin olarak bilinmeden tedavi sürecine başlanmaması gerekir.
Donuk Omuz Egzersizleri
Enflamatuar dönemde oluşabilecek hareket kısıtlılığını azaltmak için eklem hareket açıklığı egzersizleri yapılması gerekir. Burada aşağıda/yanda gösterilen sopa ile omuz hareketleri kullanılabilir. Bu egzersizler esnasında kesinlikle hareketin ağrısız olmasına dikkat edilmesi gerekir. Eğer herhangi bir egzersiz esnasında ağrı oluyorsa, enflamatuar dönemde bu egzersizlerin yapılmaması gerekir.
İleri evrelerde ise artık enflamasyon geçmiştir. Hareket kısıtlılığı eklem kapsülünün kalınlaşması nedeniyle kısıtlanmış olabilir. Bu durumda yumuşak germe egzersizleri hareket açıklığını geri kazanmanızı sağlar. Egzersizler esnasında hafif ağrı kabul edilebilir. Çünkü bu dönemde, basitçe anlatmak gerekirse, kalınlaşmış olan omuz kapsülünü küçük küçük yırtarak tekrar hareketliliği kazanmayı hedefliyoruz. Hafif ağrı sınırının konulmasının sebebi ise, büyük bir yırtıkta tekrar enflamasyon oluşacağı için egzersizler kapsülün giderek daha da kalınlaşmasına neden olacaktır. Bu nedenle egzersizlerde hafif ağrı sınırını geçmeden, yumuşak bir şekilde ilerlemek gerekir.
Eklem hareket açıklığı kazanıldıktan sonra kas kuvvetini tekrar kazanmaya yönelik kuvvetlendirme egzersizlerinin de yapılması gerekir. Böylece artan hareket açıklığını günlük yaşamda daha fazla kullanacağız ve günlük yaşamda bile egzersiz yapıyormuşçasına omuzumuzu kullanabiliriz
DONUK OMUZLA İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR
Donuk Omuz Kimlerde Görülür?
Donuk omuz çoğunlukla menapoz dönemi ve sonrasındaki kadınlarda ve omuz ameliyatı geçiren kişilerde sıklıkla görülür.
Donuk Omuz Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Donuk omuz tedavi edilmediği takdirde omuz hareketlerinin kısıtlanmasına ve günlük yaşamda kolu kullanabilme kapasitesinin azalmasın neden olur. İlk etapta omuz hareketliliği azalacaktır, daha sonra hareketliliği azaldığı için omuz çevresi kaslarda zayıflama görülecektir.
Donuk Omuz Kaç Günde İyileşir?
Tamamen hastaya ve donuk omuzun gelişme nedenine göre değişmekle birlikte tamamen iyileşme için 10-12 hafta gerekmektedir.
Donuk Omuz Tanısı Nasıl Konur?
Donuk omuz tanısı ilk etapta fizik muayene ile tespit edilir. Daha sonra kesin tanı için MR çektirilir.
Donuk Omuz Sendromu İçin Hangi Doktora Gidilir?
Donuk omuz sendromunun tanısı için için fizik tedavi veya ortopedi doktoruna gidilir. Tedavi ise fizyoterapist tarafından yapılır.
Donuk Omuz Fizik Tedavi İle Geçer Mi?
Altta yatan tetikleyici başka bir romatizmal bir hastalık yoksa fizik tedavi ile donuk tamamen geçebilir.
Donuk Omuz Zamanla Geçer Mi?
Donuk omuzun enfamatuar dönemi yani yangılı dönemi kendiliğinden geçer ancak sonrasında oluşan hareket kısıtlılığı ve kas kuvvet kaybı yalnızca fizyoterapi ile tedavi edilir.