Boyun fıtığı tedavisi hastanın şikayetleri doğrultusunda planlanır ve çoğu zaman ameliyatsız bir şekilde yapılır. Hastaların %90-95’i ameliyatsız tedavilerden fayda görür ve şikayetleri ortadan kalkar. Tedavi planlamasında en önemli etken, hastanın kolunda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük olup olmamasıdır. Bu durumda MR ile fıtığın sinire bası yapıp yapmadığı kontrol edilir. Eğer fıtık sinire bası yapmıyorsa bu durumda ameliyatsız tedaviden fayda görme ihtimali yüksektir. Eğer fıtık sinire bası yapıyosa da bu durumda 3 aylık bir fizyoterapi ve takip süreci ile tedavide ilerlenir. 3 aylık tedaviden fayda görülmediği takdirde o zaman ameliyat düşünülebilir. Unutulmamalıdır ki boyun fıtığında ameliyatsız tedaviler de çeşitlidir ve burada en etkili yöntem manuel terapidir.
Ameliyatsız Boyun Fıtığı Tedavisi
Ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi yapılabilmesi için hastanın belli şartları mutlaka karşılaması gerekir. Kollarda refleks kaybı, his kaybı ve kas testinde 5 üzerinden 3 ve üzeri kuvvet uygulayabiliyor olması gerekir. Eğer hasta bu şartları taşımıyorsa zaman geçmeden ameliyat olması gerekir. Hastada his kaybı yoksa, iki kol arası kuvvet kaybı hafif düzeyde ise ve refleks kaybı yoksa ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi yoluna gidilebilir. Aşağıda boyun fıtığında yapılması gereken kuvvet testleri gösterilmiştir.
Ameiyatsız boyun fıtığı tedavisi içerisinde en önemli yaklaşım manuel terapi ve egzersizdir. Manuel terapi, eklemlere yönelik yapılan ve eklemlerin hareketliliğini arttıran bir tedavi metodudur. Fizyoterapistlerin uyguladığı bu tedavide boyun fıtığı hastaları büyük fayda görür. Fıtık nedeniyle omurgadaki disklerin yüksekliği azalır. Disk yüksekliğinin azalması boynun öne-arkaya ve sağa-sola hareketlerini limitler. Aynı zamanda sinirin çıktığı kanalın da daralmasına neden olur. Manuel terapi ile eklemlerin azalmış olan bu hareketleri tekrar arttırılmaya çalışılır. Eğer fıtığın büyüklüğü, konumu ve sinire olan mesafesi manuel terapi sonrası artan hareket genişliği içerisinde asemptomatik hale gelirse hastaların ağrıları ortadan kalkar.
Örneğin, boyunda orta seviyede bir fıtık olan protrüzyon sağ nöral foramen adı verilen sinirin çıktığı kanala bası yapıyorsa ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi sürecinde manuel terapi uygulanır. Manuel terapi sonrası nöral foramen genişler. Genişleyen nöral foramen ile birlikte sinir ile fıtık arasındaki bası ortadan kalkabilir. Bu basının ortadan kalkması sonucu sinir kaynaklı semptomlar azalır. Uyuşma, karıncalanma ve ağrı tipi şikayetler sinir basısı sonucu oluşabilir. Bu semptomlar bir seansta veya aniden ortadan kaybolmaz. Çünkü fıtık kaynaklı bölgede oluşan ödemin geçmesi zaman alır. Bu ödemin de azalması ile birlikte bütün şikayetler zaman içerisinde ortadan kalkar. Fıtığın büyüküğüne, hastanın yaşına, şikayetlerin oluşma mekanizmasına bağlı olarak kişilerin iyileşme süresi değişir. İyi durumdaki vakalarda 1-2 haftada tamamen iyileşme sağlanırken ileri vakalarda 3 aya kadar devam eden tedavi süreleri olabilir.
Ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi süresince manuel terapi sonrasında hastalara fizyoterapistler tarafından egzersiz verilir. Bu egzersizlerin yapılması çok önemlidir. Çünkü manuel terapinin etkisi geçicidir. Bu etkinin kalıcı hale gelmesi için egzersizlerin yapılması gerekir. Manuel terapi ile arttırılan hareket açıklığı egzersizle süreki olarak kullanılır. Böylece hareket kısıtlılığı tekrarlamaz ve kanalda yeniden bir daralma olmaz. Egzersizler doğru seçilmediğinde veya yanlış egzersiz verildiğinde ağrı ve şikayetlerde artış görülebilir. Bu nedenle boyun fıtığı egzersizi diye bir egzersiz söylemek doğru olmaz.
Hastanın hangi yönde hareket kısıtlılığının olduğuna, fıtığın büyüklüğüne, fıtığın konumuna ve kişinin fiziksel durumuna bağlı olarak egzersizler değişmektedir. Herkese aynı egzersizler verilmemelidir. Bu nedenle eğer size bir kağıttan koparılarak egzersiz veriliyorsa muhtemelen ağrınız artacaktır. Çünkü herkese verilen egzersiz herkeste faydalı olmaz. Her hastanın fiziksel özelliği ve rahatsızlığı birbirinden farklı olduğu için her hastanın yapması gereken egzersiz farklı olacaktır. Bu nedenle ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi için verilmesi gereken egzersizler diye bir reçete verilmesi doğru değildir. Her hastanın egzersiz reçetesi birbirinden farklı olmalıdır.
Bilimsel çalışmalar fizyoterapinin boyun fıtığı tedavisi konusunda oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Aşağıdaki çalışmada 6 haftalık fizyoterapinin, evde boyunluk takıp istirahat edenlere kıyasla çok daha başarılı olduğunu göstermiştir. Evde istirahat etme ile kıyaslandığında fizyoterapi ile birlikte egzersizin şikayetlerin azalmasında oldukça etkili olduğu ispatlanmıştır.
Dünyanın en saygın tıp dergilerinden biri olan Spine dergisinde yayınlanan bir çalışmada da fizyoterapinin boyun fıtığında oldukça başarılı olduğunu göstermiştir. Hatta bu çalışmada fizyoterapinin ameliyat kadar başarılı sonuç gösterdiği vurgulanmıştır. Bu nedenle hastaların ameliyat için aceleci kararlar vermemesi gerekir.
Kaynak: Long-lasting cervical radicular pain managed with surgery, physiotherapy, or a cervical collar. A prospective, randomized study.
Boyun Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yukarıda ameliyatsız boyun fıtığı tedavisi hakkında detaylı bilgiyi verdiğimize göre şimdi gelelim diğer tedavi yöntemlerine. Eğer fizyoterapi ile ağrılarınızdan kurtulamadıysanız bu durumda alternatif yollara başvurmanız gerekebilir. Unutulmamalıdır ki iyi bir fizyoterapi mutlaka manuel terapi ve egzersiz içermelidir. Eğer aldığınız fizyoterapi sadece elektrik, lazer, ultrason, magnetoterapi gibi elektrikli cihazlarla yapılmışsa ve ağrılarınız geçmemişse endişeye kapılmayın. Manuel terapi ve egzersiz temelli tedaviyi denemeden fizik tedaviden vazgeçmeyin.
Fizyoterepinin başarısız olduğu durumlarda başvurulan ikinci yöntem enjeksiyonlardır. Burada en sık başvurulan enjeksiyon transforaminal epidural steroid enjeksiyonudur. Bu enjeksiyonların çok ciddi yan etkilerinin de olduğu göz önüne alınmalıdır. Bu nedenle kimlerin bu enjeksiyona uygun olabileceğini hekim belirler. Enjeksiyona uygun olmayan hastalarda bu yola başvurulmamalıdır. Yapılan çalışmalar fizyoterapiden fayda görmemiş ve ameliyat denilen oldularda steroid enjeksiyonlarının hastaların şikayetlerini azaltmada odukça etkili olduğunu göstermiştir.
Kaynak: The effectiveness of cervical transforaminal epidural steroid injection for the treatment of neck pain due to cervical disc herniation: long-term results
Bir diğer çalışmada ise ilk enjeksiyondan fayda görmeyen kişilerde ikinci enjeksiyonla birlikte şikayetlerde azalma olabileceğini göstermiştir. Bu nedenle ilk enjeksiyondan fayda görülmemesi durumunda hemen ameliyat düşünülmemelidir.
Kaynak: Cervical Epidural Steroid Injections for Symptomatic Disc Herniations
Kaynak: Repeat epidural steroid injections for radicular pain due to lumbar or cervical disc herniation
Son olarak aşağıdaki çalışma ise enjeksiyon sonucu hastaların %80’inin iki yı boyunca hiçbir şikayetlerinin geri gemediğini göstermiştir.
Kaynak: Clinical Outcomes of Cervical Radiculopathy Following Epidural Steroid Injection A Prospective Study With Follow-up for More Than 2 Years
Bu enjeksiyonların sadece fıtıklarla ilişkili ödemleri çözdüğü unutulmamalıdır. Etkili bir tedavi için hastaların tedavi sonrası fizyoterapiste danışarak sağlıklı bir şekilde nasıl spor yapabileceklerini öğrenmeleri gerekir. Çünkü fıtıklar enjeksiyonla ortadan kaybolmazlar. Ağrıları ve semptomlar ortadan kaybolur ancak hareket kısıtlılıkları ve güçsüzlükleri devam edebilir. Bunların eski haline dönmesi için kişilerin spor yapmaları ve aktif bir yaşam tarzına sahip olması gerekir. Bu doğrultuda iyileştikten sonra klinik pilates, fitness, yüzme gibi sporlar yapılabilir. Bu tarz aktiviteler mutlaka tamamen iyileşme sonrasında yapılmalıdır. İyileşmeden pilatesle veya fitness ile tedavi yoluna gidilmemelidir.
Boyun Fıtığı Tedavisi İstanbul – M Terapi
Boyun fıtığı tedavisi için İstanbul ilinde yer arıyorsanız merkezimizde size bu konuda yardımcı olabiliriz. Alanında uzman fizyoterapistlerimiz sizin için en uygun tedavinin nasıl olması gerektiğini tespit ederek bu rahatsızlıktan kurtulmanızı sağlayabilir. Merkezimizde ücretsiz değerlendirme ile ameliyat denilmişse dahi bu kararın doğru veya aceleci bir karar olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Dilediğiniz zaman whatsapp veya telefon yoluyla randevu alıp bizimle iletişime geçebilirsiniz.
