Karpal tünel sendromu çoğunlukla masa başında çalışan kişilerde ve elleri ile yoğun çalışanlarda görülen bir rahatsızlıktır. Genel belirtiler avuç içinde uyuşukluk, ağrı ve bazı durumlarda güçsüzlük de şikayetler arasındadır. Karpal tünel içerisinden geçen median sinirin sıkışması ile oluşan bu durum temelinde bir sinir sıkışması rahatsızlığıdır. Tedavisinde ilk etapta istirahat gereklidir. Sinirde oluşan iltihaplanma geçtikçe ağrı şikayetler ortadan kalkar. Fizyoterapi ile birlikte sürecin daha hızlı ilerlemesi ve problemin tekrarlamaması odaklı çalışılır. Eğer tedavi edilmez ve problem ilerlerse kalıcı sinir hasarları meydana gelebilir ve geri dönüşü olmayan sorunlar ortaya çıkabilir.
İçindekiler
Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Karpal tünel önkolumuz ile elimiz arasındaki geçiş noktasında bulunan bir oyuktur. Avuç içine giden tendon ve sinirler bu oyuk içerisinden geçer. Oyuğun üstü fleksör retinakulum adı verilen bir bağla örtülüdür ve bu bağ tünel içerisindeki yapıların sabitlenmesini sağlar. Aynı zamanda dışardan gelebilecek darbe ve travmalara karşı koruyucu bir yapı görevini görür. Bu tünel içerisinde dokuz tendon ve bir sinir bulunur. Tendonlar kavrama gücünü ve parmak hareketlerini sağlarken, median sinir ise avuç içindeki his, ağrı, acı ve dokunma duyusunu beyne taşır. Avuç içindeki kasların kontrolünü de yine median sinir sağlar.
Bu tünel kapalı bir sistem olduğu ve dışardan müdahalelere açık olmadığı için burada oluşacak bir ödem, yaralanma veya sıkışma tünel içindeki yapıların kompresyon(basınç) altında kalmasına neden olur. Tünel içerisinde ödem veya herhangi bir nedenden ötürü daralma meydana geldiği zaman bundan en çok median sinir etkilenir. Çünkü tendonların aksine sinirlerimiz daha yumuşak ve basınca karşı dirençsizdir. Median sinir tünel içerisinde sıkışmaya başladığında tıpkı ayağımızın üzerine oturduğumuzda meydana gelen uyuşma-karıncalanma durumu avuç içinde meydana gelir. Sinir sıkıştığı zaman kendi içerisinde de iltihaplanır ve mevcut semptomlar meydana gelir.
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Median sinir sıkıştığı zaman sinir hattı boyunca semptomlar görülür. Yani sinir nereden sıkışmaya başladıysa o noktadan uca doğru uyuşma, karıncalanma ve bazen ağrı hissedilir. sinirdeki kompresyon arttıkça veya sıkışma süresi uzadıkça semptomlar şiddetlenerek devam eder. İleri seviyelerde hissizlik ve güçsüzlük de meydana gelir. Karpal tünel sendromu ilerlemeden önce erken dönemde tedavi edilirse bu şikayetlerin tamamı ortadan kalkar. Çoğunlukla elleri sabit bir pozisyonda ve özellikle baskı altında tuttuğumuzda ağrı artar. bu nedenle bazı kişilerde gece ağrıları olur çünkü eli başın veya yastığın altına koyduğumuzda sıkışma artar ve bunun sonucunda semptomların şiddeti de artar. Avuç içinde güçsüzlük başlamadan önce tedaviye başlanmalı ve problemin ilerlemesi önlenmelidir. çünkü sıkışma büyüdükçe sinir içerisindeki iltihaplanma ve ödem artar, böylelikle tedavi süresi de uzar.
Karpal Tünel Sendromu Tedavisi
Karpal tünel sendromu tedavisinde çeşitli metodlar vardır. Her bir yaklaşım hastanın durumuna ve şikayetlerin şiddetine göre belirlenir. Erken dönemde karpal tünel sendromu fizik tedavi ile düzelebilir. Bu evrede henüz hissizlik başlamamıştır. hastalarda uyuşma, güçsüzlük ve ağrı şikayetleri olur. Burada kritik olan durum güçsüzlüğün ağrı kaynaklı kas inhibisyonu olup olmadığı tespit edilmelidir. ağrı durumunda vücudumuzda ilgili bölgelerde kuvvet kaybı meydana gelir. ağrının kaynağı olan sinir iltihabı azaldıkça kuvvet yavaş yavaş geri kazanılmaya başlanır. eğer güçsüzlük sinir sıkışmasının çok ilerlemesinden kaynaklı ise bu durumda enjeksiyon veya cerrahi tedavi düşünlmelidir.
Erken dönemde fizik tedavide fleksör retinakulum içindeki veya etrafındaki ödemin azaltılmasına yönelik uygulamalar yapılır. Burada en önemli konu hasta eğitimidir. hastaların fleksör retinaculum içerisinde ödemi arttıracak uygulamalardan kaçınmaları öğretilir. günlük yaşamda tünel içi kompresyonu arttıran pozisyonlarda uzun süre beklenmemesi, elleri bir yere dayayarak çalışılmaması, ve yüksek kavrama gücü gerektiren işlerden uzak durulması gerekir. Eğer hasta gün içinde bunlara dikkat edemiyorsa bileklik takarak bir nevi hatırlatıcı/uyarıcı görevi görmesi sağlanır.
Daha sonra sinir kaydırma manevraları uygulanır. sinir kaydırma manevraları ile sinirin tek bir noktasının kompresyon altında kalmaması sağlanır. böylece ödemin ve sıkışıklığın sinir içerisine yayılması engellenir. sinirler kaydırılarak istirahat pozisyonuna alındığı zaman sinir içerisinde oluşmuş olan ödemin azalması sağlanır. vücut iyileşme mekanizmalarını devreye alarak bölgedeki iyileşmesi sürdürür. aynı zamanda tendon kaydırma egzersizleri ile tendonların tünel içerisinde gergin pozisyonda kalmamaları sağlanır. gergin olmayan tendonlar tünel içerisindeki sinirler üzerinde baskı veya sıkışma yaratmayacaktır. bu şekilde doğal iyileşme sürecinin en iyi şekilde devam etmesi sağlanır.
Rahatsızlığın ilerlediği evrelerde kalıcı hasarların ortaya çıkmaması için enjeksiyon tedavileri uygulanabilir. Kortizol enjeksiyonu bazı durumlarda tünel içerisindeki ödemin bir anda ortadan kaldırılması için kullanılabilir. Bu sadece ileri evrelerde uygulanması gerekir çünkü kortizol enjeksiyonu faydası ile birlikte zararlarını da beraberinde getirir. Kortizol uygulanan bölgelerde yıpranmalara yol açar ileride bazı sakatlıkların daha kolay gelişmesine de neden olur. Sadece sinirde kalıcı hasar riski varsa bu enjeksiyon uygulanmalıdır. Enjeksiyon sonrasında da fizik tedavi mutlaka uygulanmalıdır çünkü sıkışma devam ettiği sürece ödem tekrar meydana gelecektir.
Karpal Tünel Sendromu Ameliyatı
Konservatif tedavilerden sonuç alınamadığı durumda son çare olarak karpal tünel sendromu ameliyatı ile tedavi edilir. Burada yapılan işlem fleksör retinakulum adı verilen bağ kesilerek tünelin genişlemesi sağlanır. Tünel genişlediği için içerisindeki yapılar sıkışmayacak ve şikayetler ortadan kalkacaktır. Ameliyat sonrasında bazı şikayetler devam edebilir. Çünkü sinir içerisindeki iltihap devam eder. Bu iltihap sıkışma tekrarlamadığı ve ameliyat sonrası bakım ve fizyoterapi doğru bir şekilde yapıldığı sürece zamanla geçer. Ameliyat sonrası mutlak fizik tedavi alınmalıdır çünkü ameliyat kesilerinin tekrar iyileşmesi sürecinde doğru bir iyileşme sağlanması gerekir. Eğer doğru bakım ve tedavi yapılmazsa ameliyat yarasının büyümesi/kalınlaşması veya aşırı yapışması durumları görülebilir. Ameliyat sonrası yumuşak masajlar ve deri kaydırma hareketleri ile birlikte sinir kaydırma manevraları uygulanarak iyileşmenin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi sağlanmalıdır.
Karpal tünel olanlar ne yapmalı?
Şikayetler ilerlemeden bir doktora veya fizyoterapiste danışmalılar. Doktordan ödem için ilaç veya enjeksiyon tedavisi alabilir ve fizyoterapistten de manuel terapi ve egzersizlerle ilgili destek alabilir. Problem büyümeden erken dönemde müdahale edilirse tedavi süreci daha kısa ve zahmetsiz bir şekilde ilerler.
Karpal tünel sendromu tedavi edilmezse ne olur?
Şikayetler giderek artar ve uyuşma sürekli hissedilir hale gelir. Zaman içerisinde uyuşmalar hissizliğe dönüşür ve artık kavrama gücü tamamen azalır. Eğer ihmal edilmeye devam edilirse ameliyat edilse dahi geri dönmeyen fonksiyon kayıpları meydana gelir.
