Kas Yırtılması
Kas yırtılması çoğunlukla sportif aktivitelerden sonra görülen nadiren delici, kesici yaralanma sonrasında oluşan bir rahatsızlıktır. Yırtığın olduğu bölgede ağrı, yüzeye yakınsa morarma ve elle hissedilebilen bir çukura neden olur. Yırtığın iyileşmesi doğal süreçlerle mümkünken en büyük problem yırtığın tekrarlamasıdır. Profesyonel veya amatör sporcu olmayanlarda yeniden yırtılma riski çok küçüktür. Sporcular tekrar performans göstermeye çalıştıklarında kaslarına yeniden yüklenecekleri için tekrar yırtılma riski yüksektir. Bundan kaçınmak için iyi bir fizik tedavi görmeleri gerekir.
Kas yırtılmasının seviyelerine göre sınıfladırmaları mevcuttur. Bunlara grade sınıflandırması denilir. Grade 1 kas yırtığında kasta tam bir yırtık olmamakla birlikte kas liflerinde mikro yırtıklar oluşmuştur. Bu seviyede bir yırtığın iyileşme süresi 2-3 haftadır. Grade 2 kas yırtığında kasın önemli bir kısmında yırtık mevcutken, tamamında kopma mevcut değildir. Bu tip bir yırtığın iyileşme süresi yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak 4-6 hafta arasında sürer. Grade 3 yırtıklarda kasın boyutunda tamamen bir yırtık mevcuttur. Bu tip bir yırtık genellikle ağır kazalarda veya delici, kesici yaralanmalar sonucunda olur. Görülmesi çok nadir olmakla birlikte yırtığın olduğu kasa göre ameliyat gerekebilir.
İçindekiler
Kas Yırtılması Belirtileri
Kas yırtılması belirtileri genellikle hareketle artan ağrılarla kendini belli eder. Kasın görevi kasılıp gevşemek olduğu için eğer kas üzerinde bir yırtık varsa kasılma esnasında yırtık bölgesinde ağrı olacaktır. Genellikle kas yırtıkları batma tipi ağrı ile kendini gösterirken, farklı bölgelerde farklı şekilde hissedilebilir. Omuzda kas yırtılması daha yaygın bir ağrı olarak görülebilirken, bacakta kas yırtılması genellikle batma şeklinde hissedilir. Bu kaslar gerildiğinde veya kasıldığında ağrı hissedilir. Mesela bacağın arkasındaki kasta yırtık olduğu zaman uzun adım atma veya ikişer merdiven çıkılmaya çalışıldığında ağrı oluşur.
Temel belirtiler şunlardır
Kas kasıldığında ağrı hissi
Kas gerildiğinde ağrı hissi
Yırtılan bölge üzerinde basınçta ağrı hissi
Yüzeysel yırtıklarda bölgede morarma kızarma ve deri altında kanama görüntüsü
Omuzda Kas Yırtılması
Omuzda kas yırtılması çoğu zaman supraspinatus kası adı verilen bir kasta görülen kas yırtığı sonucunda oluşur. Bu kas tekrarlayan hareketlerin çok sık yapılması sonucu oluşur. Genellikle fırtlatma, yakalama, tutma veya sık sık vurma işi yapan kişilerde görülür. Nadiren de baş üstü iş yapan sıvacı, boyacı gibi kişilerde görülür. Yaralanmanın temelinde yatan olay, supraspinatus adı verilen kasın akromion kemiğine sık sık sürtünmesi sonucu zedelenme şeklinde olur. Sık tekrarlayan bu travma sonucunda kasta yırtık ve ağrı oluşur. Omuzu kullanırken ağrı, üzerine yatarken ağrı şikayetlerine yol açabilir.
Kolda Kas Yırtılması
Kolda kas yırtılması en nadir görülen kas yırtığı tipidir. Genellikle sporcularda görülür. Kol kasları biceps, triceps kaslarıdır. bu kasların yırtılması için çok ağır bir spor veya darbe oluşması gerekir. bu kasların kolay kolay yırtılmama sebebi ise, yapılan her işte genellikle ikincil kas olmalarıdır. Yük kaldırırken örneğin omuz kası bicepsten önce kasılır. Dolayısıyla bicepsi yırtmak için omuzun gücünün yeteceği, bicepsin gücünün yetmeyeceği çok spesifik bir ağırlığı kaldırmak veya tutmaya çalışmak gerekir. kolda kas yırtığının bir diğer sebebi steroid tipi doping ilaçları kullanmaktır. Bu ilaçlar kaslarda yorgunluğu kestiği için mikro travmaları saklar. Bunun sonucunda bir gün ani bir yüklenmede bideps veya tricepste kas yırtılması ile sonuçlanır.
Kas yırtılması neden olur?
Kas yırtılmasının iki tipi vardır. Gerilme tipi yırtıklar ve kasılma tipi yırtıklardır. Gerilme tipi yırtıklarda kas aniden normal boyunun üzerinde gerilir. Yolda yürürken ayağın kayması sonucu bacağın esnemesi ile birlikte arka adelede kas yırtığı görülebilir. Ani bir manevra sonucunda yine yere düşerken kolun geriye doğru esnemesi esnasında da kolda kas yırtılması görülebilir. Bu durumlarda oluşan yırtıklar büyük olur ve gözle görülür bir morarmaya yol açar.
Diğer bir yırtılma tipi ise kasılma tipi yırtılmadır. Bu tip yırtıklar da genellikle patlayıcı kuvvet esnasında oluşur. Şut çekme, depar atma, fırlatma gibi aktivitelerde kasa aniden kapasitesinin üzerinde yük binmesi sonucu oluşur. Bu şekilde oluşan yırtıklar daha küçük olmakla birlikte tekrarlama riski yüksek olan yırtıklardır. Çünkü yırtık tam iyileşmeden de tamamen ağrısız bir duruma gelebilir. Ağrısız olduğunu gören sporcu veya kişi kasa tekrar yüklendiği zaman yırtık tekrarlar ve sakatlık eski haline geri döner. Özellikle profesyonel sporcular kas yırtığında tekrarlayan yırtıkla karşılaştığında psikolojik olarak yıpranıp, hiç iyileşmeyecekleri hissine kapılabilirler. Bu bir yanılgıdır, iyileşmeyecek hiçbir kas yırtığı yoktur. Doğru tedavi ile her en kötü kas yırtığı dahi iyileşebilir, sadece iyileşme sürecinde sabırlı olmak ve aceleci olmamak gerekir.
Lif Yırtılması
Lif yırtılması ile kas yırtılması tamamen aynı kavramlardır. Çoğu zaman birbirinden farklı bir şeymiş gibi adlandırılan bu iki durum tamamen aynıdır. Bu nedenle ikisinin de tedavisi ve oluş mekanizmaları aynıdır. Birbirlerinden farklı sakatlıklar değildirler. Çoğunlukla doktorlar hastaların dikkatli olmaları için kas yırtığına lif yırtığı der ve hastaların konuyu ciddiye almalarını sağlarlar.
Kas Yırtılması Tedavisi
Kas yırtılması tedavisinde en temel parametre yırtığın büyüklüğüdür. yırtığın büyüklüğüne göre tedavinin içeriği değişmektedir. grade 1 yaralanmalarda 1 haftalık istirahat ve sonrasında egzersizle kası kuvvetlendirmeye başlanabilir. Aynı durum grade 2 için geçerli değildir. Grade 2 yırtıklarda dinlenme süreci 10-15 gün arasında sürebilir. Bu dönemde yapılacak çevre kaslara kuvvetlendirme ve mauel terapi ile kasın tutunduğu kemiklerin bağlandığı eklemler mobilize edilir. Bu sayede kasa binen yük azalır ve yırtığın iyileşme süreci daha iyi olur.
Şu unutulmamalıdır ki şu ana kadar yapılan hiçbir bilimsel çalışma, herhangi bir iğne-enjeksiyon-ilaç tedavisinin kas yırtığı iyileşmesini hızlandırdığı ispatlanmamıştır. Bazı hekimler kas yırtığına çeşitli enjeksiyonlar veya kürler uygulamaktadır. Bu uygulamalar kas iyileşmesinde hiçbir fayda sağlamamaktadır. Tamamen ticari kaygılarla bu enjeksiyonlar yapıldığı için bunların uygulanmasında zaruriyet yani zorunluluk yoktur. Kas kendi kendine iyileşebilen ve tamamen kopma yani grade 3 yaralanma olduğu sürece dışardan müdahaleye ihtiyaç duymaz.
Kas iyileşmesinin fazlarına göre egzersizler kademeli olarak arttırılır. erken dönemde izometrik kuvvetlenmeler, yırtığın iyileşmesinde destekleyici olacaktır. Mutlaka göz önüne alınması gereken şey ise, ağrılı egzersizden kaçınmak gerekir. eğer bir egzersiz esnasında yırtık bölgesinde ağrı hissediliyorsa durulmalıdır. bu kasın henüz o yüke hazır olmadığı anlamına gelir. kasın hazır olmadığı bir yükle egzersiz yapmak, kas yırtığını zorlayacak ve yırtığın geç iyileşmesine, kötü durumda ise yırtığın büyümesine yol açar.
Kademeli olarak arttırılan egzersizlerin şiddeti arzu edilen sporun doğasının gerektirdiği aktivitelere geldiği zaman patlayıcı kuvvet antrenmanlarına başlanabilir. örneğin bacağın üst adelesinde yırtık olan bir sporcu squat egzersizini ağrısız yapabildiği ve ağırlıkla yapabildiği zaman patlayıcı kuvvet egzersizlerine geçebilir. bu sporcunun kademeli olarak çift bacak sıçrama, tek bacak sıçrama, kafa topuna çıkma gibi hareketlere başlaması uygun hale gelir. patlayıcı kuvvet antrenmanları da ağrısız bir şekilde tamamamlandıktan sonra antrenmanlara başlanabilir.
Yukarıdaki fotoğrafta kademeli olarak arka adele yırtığında hangi egzersizlerin yapılması gerektiği gösterilmiştir. herhangi bir egzersizde ağrı oluyorsa o seviyede en az 1 hafta zaman geçirilmeli ve kademeli olarak bir sonraki seviyeye geçilmelidir. Kas yırtığında hızlı ve aceleci olmak sakatlığın tekrar nüks etmesine ve kazanılan bütün iyileşmenin kaybedilmesine neden olur. Bu nedenle yırtığın gerektirdiği iyileşme sürelerine dikkat ederek tedavinin ilerletilmesi gerekir.
Kas yırtılması hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçin.
