Fıtık Ağrısı Nasıl Olur?

Fıtık ağrısı nasıl olur sorusu bel ağrısı yaşayan pek çok insanın aklına gelen bir sorudur. Bu sorunun arkasında yatan temel korku fıtık probleminin felç olmaya doğru giden yol olması korkusudur. Doğal olarak insanlar acaba bendeki fıtık felç eder mi diye endişelenip kendi ağrıları ile fıtık ağrısını kıyaslamaya çalışır. Bu yazıda fıtık ağrısı nasıl olur açıkladıktan sonra mevcut ağrınızın ne olduğunu ve ne durumda fıtıktan süphelenmeniz gerektiğini rahatlıkla anlayabileceksiniz.

Fıtık nedir? Fıtık Nasıl Oluşur?

Fıtık vücudumuzda bulunan omurgada yer alan disklerde görülen yıpranma sonucu oluşan bir deformasyondur. Bu disklerin temel görevi vücudun kolon görevini üstlenmektir. Bir kolon nasıl üzerinde buluanan yükleri taşırsa, omurgamız da iç organlarımız ve kafanın oluşturduğu ağırlığı taşıma görevini üstlenir. Hareket etmeyen bu yapılar, çeşitli bağlarla omurgaya tutunur ve destek alır. Omurganın yapısında iki temel doku vardır. Kemik ve diskler. Kemikler hareket etmeyen rijit yapıdadırlar bu nedenle esnemezler ve yüksek mukavemetle yük alırlar. Ancak omurgamız hareketli olmak zorundadır. İşte bu noktada diskler devreye girer.

Omurgadaki disklere, intervertebral diskler adı verilir ve bulunduğu bölgenin adını alırlar. Temelde 3 bölgede diskler mevcuttur. Boyun, sırt ve bel bölgesinde diskler bulunur. Bu disklerin bulundukları bölgenin hareketliliğine göre şekil ve içerikleri farklıdır. Boyun bölgesinde daha ince ve sert yapıda diskler mevcutken, bel bölgesinde daha yüksek, geniş ve elastik yapıda diskler mevcuttur. Bu farklılık yıpranma tipini ve sıklığını da değiştirir. Bel bölgesi diskler elastik yapıda olduğu için fıtık oluşma olasılığı boyun bölgesine göre daha yüksektir.

Diskler iki katmandan oluşurlar. Tıpkı soğan katmanları gibi disklerimiz katman katman içe doğru katlanır. Orta kısımda ise yarı akışkan bir sıvı bulunur. Temelde yükü taşıyan yapı bu merkezdeki yarı akışkan sıvıdır. Bu akışkan sıvıyı merkezde tutan katmanlar halinde tabakalar, diskin bütünlüğüni korurlar. Zaman içerisinde yaşlanmaya bağlı olarak bu katmanlar yıpranmaya ve bozulmaya başlar. Bunun sonucunda merkezde bulunması gereken sıvı disk içerisine dağılır. Bu sıvı yıpranarak yırtılan katmanlar içerisine dağılır. Bu yıpranma sonucunda bir gün diskin bütünlüğü bozulursa bu akışkan sıvı dışarı doğru çıkmaya başlar.

Burada yapılacak en güzel benzetme futbol topudur. Nasıl ki sokakta oynan toplar deforme olunca yıpranıp yırtılırsa, bu diskler de aynı şekilde deforme olunca katmanları yıpranır. Yıpranan sokak topu bir gün bir şut veya tekme esnasında tamamen yırtılır ve içerisindeki şambiyel yırtılan bölgeden dışarı doğru çıkar. İşte fıtıklar da aynı bu şekilde oluşur. Zaman içerisinde yıpranan dış katman içerisindeki sıvı bir gün bir hamle ile veya zaman içerisinde yavaş yavaş şambiyel gibi yumurta şeklinde çıkıntı yapar. İşte bu çıkıntıya fıtık denir ve fıtık bu şekilde oluşur.

Peki Oluşan Bu Fıtık Ağrısı Nasıl Olur?

Temelde iki şekilde fıtık oluştuğu için bunun ağrısı da oluşma mekanizması ve büyüklüğüne göre farklılık gösterir. Zaman içerisinde yavaş yavaş oluşan fıtıklar herhangi bir ağrıya yol açmazlar. Çünkü küçük küçük ve zaman içerisinde ilerlediği için ağrı sinyalleri beyne gönderilmez ve bu nedenle ağrı hissedilmez. Yapılan çalışmalarda herhangi bir ağrısı olmayan insanların önemli bir kısmında fıtık olduğunu göstermiştir. Yani pek çok insan fıtık sahibidir ancak ağrısız olduğu için hissetmezler.

Kaynak:  Systematic Review of Imaging Features of Spinal Degeneration in Asymptomatic Populations

Bu tip yavaş yavaş oluşan fıtık ağrısı nasıl olur peki? Bu fıtıklar sadece yanından geçen sinirleri sıkıştırmaya başladığında semptom verirler. Bu durumda da fıtık hangi sinire bası yapıyor ve sıkıştırıyorsa, o sinirin ilerlediği hat boyunca uyuşma karıncalanma meydana gelir. Eğer bacakta uyuşma karıncalanma varsa sizde fıtık olabilir ve bu fıtık semptom yaratan bir fıtık olabilir. Bu durumda fiziksel testler ve MR görüntülemesi yapılır ve eğer refleks ve kuvvet testleri negatif çıkarsa ameliyatsız tedavilerle fıtığın iyileşme süreci desteklenir. Eğer sadece bel ağrınız varsa ve özellikle belin sol tarafında ağrı veya belin sağ tarafında ağrı gibi tek taraflı ağrınız varsa büyük ihtimalle fıtığınız varsa bile bu ağrısız bir fıtıktır.

Uyuşma karıncalanmaya yol açmayan fıtık ağrısı nasıl olur diye sorarsanız da burada işler şu şekilde farklılaşır. Eğer fıtığınız ani yapılan bir hareket sonrasında meydana gelmişse bu durumda fıtıkla birlikte fıtık etrafında kanama meydana gelir. Bu kanama sonrasında bel bölgesinde enflamasyon dediğimiz bir süreç başlar. Bunun sonucunda da fıtık bölgesinde ağrı hissedilir. Bu tip fıtıkların ağrısı tek taraflı olmaz, ağrı yaygın bir hat halinde hissedilir. Hastalar beli bir kemer gibi saran geniş bir ağrı bölgesi hissederler. Bu tip fıtık ağrılarında ağrı istirahatte bile olur. Yani kişi otururkeni gece yatarken dönerken sürekli bir ağrı hisseder. Bu tarz durumlarda istirahat ve fizik tedavi ile ağrı ortadan yavaşça kalkar.

Ani yapılan hareket sonucu oluşan fıtık ağrısı nasıl olur derseniz bu fıtıklar bazen sinire bası yapar ve hem fıtık ağrısı hem de sinir ağrısı beraber görülür. Bu kişilerin en önemli fiziksel bulgusu bacak/ayakta hissedilen ağrı bel ağrısından fazladır. Fıtığın bası yaptığı sinirde yüksek hassasiyet meydana gelir ve o sinir nereye gidiyorsa o bölgede şiddetli ağrı oluşur. Fıtık ağrısı nasıl olur derseniz bu durumda fıtık ağrısı ile sinir ağrısı arasında sinir ağrısı daha ağır basar. Bu kişilerdeki probleme radikülopati denir ve yine refleks ve his kaybı yoksa ameliyatsız bel fıtığı tedavisi ile hastalar iyileşir.

Fıtık Ağrısı Nasıl Olur ve Tedavisi Nedir?

Fıtığın oluşma mekanizmasına göre hissedilen ağrı değişeceği gibi yapılacak tedavi de değişir. Zaman içerisinde yavaş yavaş oluşan fıtığın ağrısı belde değil bacakta hissedilir ve bu nedenle tedavi bu durum göze alınarak planlanır. Bu hastalarda ağrı sinir sıkışması kaynaklıdır. Bu nedenle yapılacak tedavide amaç fıtığı sinirden uzaklaştımak ve sinir üzerindeki baskıyı azaltmak olmalıdır. Bu amaçla sinir kaydırma manevraları ile sinir sıkıştığı yerden kurtarılmaya çalışılır ve manuel terapi ile sinir kanalı genişletilmeye çalışılır. Bu doğrultuda tedavi yapıldığı zaman bacakta oluşan semptomlar seanslar ilerledikçe kaybolur. Ortalama 6-8 seans 3-4 haftalık süreçte yapılır ve iyileşme tamamlanır.

Fıtık ağrısı nasıl olur eğer fıtık ani bir hareket sonucunda oluşmuşsa bu durumda tedavi planı değişir. Burada mevcutta oluşan kanama öncelikli bir tedavi planlanmalıdır. Kanamanın azalması ve oluşan enflamasyonun küçülmesi odaklı tedaviler planlanır. Bu durumda daha çok hasta eğitimi ve bölgedeki iyileşmeyi destekleyici egzersizlerle tedavi ilerler. Kanama azaldıkça ve enflamasyon küçüldükçe fıtık zaman içerisinde küçülür. Buna bağlı gelişen ağrılar da ortadan kaybolur. Bu tarz akut durumda meydana gelen fıtıklarda tam iyileşme süresi 2-3 aya kadar uzar.

Fıtık Ağrısı Nasıl Olur? Kısa Özet!