Osteitis pubis sakatlığı ülkemizde futbolcularda oldukça sık görülebilen bir sakatlıktır. Temelde kötü zemin, doğru planlanmamış antrenman programları ve hazır olmayan sporculara aşırı yüklenme sonucunda meydana gelir. Çoğunluk antrenmanda rotasyonel yani dönüş içeren egzersiz veya alıştırmaların fazla miktarda yapılması sonucunda meydana gelir. Çok sık nükseden bir sakatlık olduğu ve iyileşme sürecinde yanıltıcı bulgular verebildiği için sporcuların korkulu rüyasıdır.
Osteitis Pubis Nedir?
Osteitis pubis, pubik symphysis adı verilen, leğen kemiğinin ön kısmında genital organın hemen üstünde bulunan kemiğin üzerinde enflamasyon(ödem) oluşması sonucu oluşan bir sakatlıktır. Eğer bu bölgeye direkt gelen bir darbe veya travma yoksa, bu bölgede oluşan ağrıya osteitis pubis adı verilir. Bu sakatlığa sahip kişilerin sakatlık öyküsünde, sezon öncesi hazırlıkları tam yapmadan antrenmana başlama, çok fazla yön değiştiren koşular yapma gibi hikayeler mevcuttur.

Pubis kemiği üzerinde tekrarlayan stresler bu sakatlığın oluşmasına neden olur. Bu stresi yaratan en önemli faktörde adduktör kas grubu kaslardır. Bu kaslar uyluk kemiğinin iç kısmından başlayarak yukarda pubis kemiğine yapışır. Dönüş anında bu kasık kasları şiddetli bir şekilde kasılarak pubis kemiğini sürekli olarak irite eder. Eğer yeterli dinlenme olmadan bu manevralar sık sık oluşursa, pubis kemiği etrafında enflamasyon(ödem) oluşur ve osteitis pubis meydana gelir. Bunun yanı sıra pubis kemiğine yapışan bir diğer önemli kas, rectus abdominis adı verilen karın kasıdır. Bu nedenle bu sakatlığa sahip kişilerde karnı geriye doğru gerdiğinde de pubis bölgesinde ağrı oluşabilir. Bu yüzden sakatlık meydana gelmişse, kasık kaslarını ve karın kaslarının kasılmasını içeren egzersiz veya hareketlerden kesinlikle kaçınılmalıdır. Çünkü bu hareketler pubis kemiği üzerindeki stresi devam ettirecek ve iyileşme yavaşlayacaktır.

Osteitis pubis sakatlığında gözlerden kaçabilen çok önemli bir nokta da kasık fıtığıdır. Hafif seviyede oluşmuş olan kasık fıtıkları dışardan gözle görülmez ancak ıkınma tipi hareketlerde ortaya çıkar. Bu fıtık daha sonra ingunal kanala doğru baskı yaparak yine osteitis pubisin gelişmesine neden olabilir. Bu nedenle eğer bir sporcuda osteitis pubis teşhisi konulmuşsa mutlaka kasık fıtığına yönelik ultrasonla değerlendirme yapılması şarttır. Kasık fıtığı görülmez ise, tedavi sürecinin sonunda sporcu sahaya döndüğünde fıtık, pubisi tekrar irite edecek ve sakatlık tekrarlanacaktır. Sporcuda kasık fıtığı görülürse, mutlaka cerrahi işlemle fıtığa yönelik müdahale yapılması şarttır.
Osteitis Pubis Belirtileri Nelerdir?
Osteitis pubis belirtilerinin tamamı kasık bölgesinde görülür.
- Pubis bölgesinde oluşan ağrılar en sık görülen işarettir. Özellikle, koşu, pas çalışması, mekik esnasında ağrılar ortaya çıkar.
- Sporcuların adduktör kas grubu kaslarının kuvveti çok ciddi ölçüde düşer. Özellikle bacakları kapatma hareketi çok ağrılı olduğu için kuvvet uygulayamazlar.
- Sporcuların ve hastaların karın kası kuvveti de önemli ölçüde düşer. İleri seviyelerde öksürürken veya kahkaha atarken dahi ağrı oluşabilir.
- Osteitis Pubis çok şiddetli olursa, vakalarda merdiven çıkarken dahi ağrı oluşabilir.
Osteitis Pubis Tedavisi
Osteitis pubis tedavisi sürecinde ilk yapılması gereken şey derhal bütün antrenman ve egzersiz çalışmalarını bırakmaktır. Çünkü pubis kemiğine yapışan çok fazla kas bulunur. Bu nedenle en basit egzersizler bile pubis kemiği üzerinde stres yaratarak problemin kötüleşmesine veya iyileşmenin yavaşlamasına neden olabilir. Anti-enflamatuar ilaçlar kullanılarak bölgedeki enflamasyonun azalması sağlanabilir. İlk etap ağrılı ve yangılı olduğu için herhangi bir egzersiz yapılmaması gerekir. Bu süreçte pubis kemiği üzerine buz uygulaması yapılabilir. Şiddetli vakalarda hastaların cinsel yaşamları da düzenlenmelidir. Çünkü cinsel ortanlar pubis kemiğine yapışmaktadır. Bu nedenle sakatlığa sahip kişilerin cinsel hayatlarına da ara vermeleri gerekmektedir.
Şiddetli durumlarda doktor tarafından uygun görülmek şartıyla steroid(kortizon) enjeksiyonu uygulamaları yapılmaktadır. Her ne kadar pratikte bu uygulama yapılsa da yapılan çalışmalar kortizon enjeksiyonun ekstra fayda sağladığına dair güçlü kanıtlar olmadığını belirtmektedir. Bu nedenle güncel yaklaşımlarda bu tarz enjeksiyon tedavileri tavsiye edilmemektedir.
Kaynak: Study quality on groin injury management remains low: a systematic review on treatment of groin pain in athletes

Akut alevli faz geçtikten sonra kalça, pelvis ve bel bölgesine yönelik manuel terapi uygulamalarına başlanır. Bu uygulamalar sayesinde eklem hareketliliği artacağı için, bu bölgede oluşan kas gerginlikleri azalacaktır. Kas gerginliklerinin azalması, pubis kemiğine binen stresi azaltacak ve iyileşmeyi destekleyecektir. Kademeli olarak pubis kemiğindeki ödem azaldıkça hastaların şikayetleri de azalacaktır. Temelde sakatlık pubis kemiğinde olduğu için bu kemik üzerinde stres oluşturacak egzersizlerden kaçınmak şarttır. Derin veya ağrılı masajlar bu sakatlığın çözümü değildir. Hatta yanlış yapılan masajlar durumun daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Sporcuların adduktör kasları yani kasık kasları ağrısız bir şekilde kasılabilmeyebaşladığında ağrılı seviyeye gelmeyecek şiddetle izometrik adduktör kuvvetlendirme egzersizlerine başlanabilir. Sporcuların sakatlıkları nedeniyle bu kasları büyük oranda inhibe olmuştur. İnhibe olan kaslar zayıflar ve kuvvet uygulayamazlar. Bu kasların kuvveti zayıf kalır ve sahaya bu şekilde dönerlerse hem performansları düşer hemde sakatlığın tekrarlama riski artar. Bu nedenle spora dönmeyi düşünen hastalarda mutlaka kasık kasları kuvvetlendirilmelidir.
Adduktör kaslar izotonik dirençli egzersizlere başlayacak seviyeye geldiğinde karın grubu kasların izometrik kuvvetlendirilmesine başlanabilir. Karın kaslarında temel kuvvet yerleştikten sonra sporcuların sporda sıklıkla yaptığı manevralara(dönüş, sıçrama vb) yönelik çalışmaya başlanmalıdır. Bu evreye geçme konusunda acele edilmemelidir. Şiddetli durumlarda bu evreye geçmek 2 ayı bulabilmektedir.
Sporcular dirençli adduksiyon(bacakları sıkıştırma) ve gövde fleksiyonu(mekik) yapabildikten ve bunu birkaç seans boyunca yapıp ağrılarında artış olmadığı görüldüğü zaman ilk koşulara başlanabiir. Osteitis pubisin bu evrelerinde koşularda kısa süreli düz koşularla başlanır ve ardından yan ve dönüşlü koşulara doğru süreç ilerler. Her koşu sonrasında semptomların artmadığı veya geri gelmediği dikkatle incelenmelidir. Kademeli olarak önce koşu süresi, daha sonra koşu hızı arttırılmalıdır. Dayanıklılık gelişmeden hız ve çeviklik çalışılmamalıdır.
Sporcuların gövde stabilizasyonu yalnızca mekik, plank gibi karın grubu egzersizler içermemeli, sırt ve bel bölgesi kaslarını da dahil eden çok yönlü bir egzersiz programı oluşturulmalıdır. Bu egzersizlerde kesinlikle erken dönemde patlayıcı kuvvet çalışılmamalıdır. Sporcular koşu süresini 20 dakikaya çıkardıktan sonra ancak patlayıcı kuvvet çalışmalarına başlamalıdır. Böylece osteitis pubis te sahaya dönüş çalışmalarına geçilebilir.
Osteitis Pubis Egzersizleri ve Spora Dönüş
Osteitis pubis egzersizleri yukarıda bahsedildiği gibi ilerlenir ve ağrısız geçen süreç sonunda spora dönüş çalışmalarına başlanır. Sporcuların sahaya dönüş çalışmalarına başlamaları için tamamen ağrısız 20 dakikalık koşuyu tamamlamaları gerekmektedir. Bunu yaptıktan sonra sporcularla ayak içi pas, şut, orta açma gibi pubis kemiğine yük bindiren şiddetli patlayıcı kuvvet egzersizlerine başlanabilir. Bunun yanı sıra yan koşular ve dönüşlere yönelik 6-8 tekrarlı istasyonlar kurularak sporcunun müsabaka veya antrenmana hazırlanması sağlanır.
Sporcularda osteitis pubis sakatlığının nüks ettiği aşama çoğunlukla bu sahaya dönüş aşamasıdır. Bu evreye yeteri kadar hazırlanmayan sporcular, bu evrede birden ve fazla miktarda yüklenen sporcular veya antrenör/kulüp baskısı nedeniyle kendini baskı altında hissedip ağrısını saklayan sporcularda bu sakatlık nükseder. Pubis tamamen aşırı yüklenmeye bağlı bir sakatlık olduğu için sporcu ile tedaviyi yürüten kişi veya ekip arasında açık ve dürüst bir iletişim olmak zorundadır. Dışardan gelen baskılar mümkün olduğunca göz ardı edilerek sporcuların sağlığı ön plana koyulmalıdır.
Osteitis Pubis Sakatlığı Ne Kadar Sürede İyileşir?
Sakatlığın şiddetine göre 4-6 hafta arası iyileşme mümkün olmakla birlikte şiddetli seviyede olan kişilerde sahaya dönüş süresi 3 ayı bulabilmektedir. Özellikle uzun süren tedavilerde kesinlikle sabırlı olmak şarttır. 2. ayın sonunda tekrar aşırı yüklenilirse sakatık nükseder ve geçirilen onca zaman tamamen çöpe atılmış olur. Bu nedenle osteitis pubis sporcunun mental olarak güçlü olmasını gerektiren bir sakatlıktır.
Osteitis Pubis sakatlığından korunak için neler yapılmalıdır?
Özellikle dönüş içeren istasyonlarda aşırı miktarda tekrarlar yapılması ve bu istasyonlarda son sürat çalışmalar yapılmaması gerekir. Herhangi bir antrenmanda mutlaka sporcuların çalıştığı kadar, dinlenmelerine de fırsat ve zaman tanınmalıdır. Sporcuların suni veya kum pistte aşırı miktarda çalıştırılmaması gerekir. Sporcuların gövde kontrolünü arttıracak özel egzersizler yapmalarında fayda vardır. Aksi takdirde osteitis pubis görülme riski artar.
Osteitis pubis sakatlığında derin masaj faydalı mıdır?
Osteitis pubis sakatlığında bu uygulamanın kesinlikle hiçbir faydası yoktur. Spor endstrisinin gelişmediği yıllarda profesyonel olmayan teknik kadroda bulunan yardımcı personelin sahip olduğu kısıtlı bilgisi ile sporcuya yardım etme amacıyla uygulanan bu yöntemlerin sakatlığın iyileşme sürecine hiçbir faydası bulunmamaktadır. Aksine pubis bölgesine yakın bölgelere yapılan derin masajlar sakatlığın daha da kötüleşmesine veya iyileşme sürecinin uzamasına neden olabilmektedir. Sporcuların genellikle ucuz olduğu için bu tarz tedavilere yönelmeleri, spor kariyerlerini riske atmalarına neden olmaktadır. Bu tarz uygulamalardan hangi sakatlık tipi olursa olsun kaçınmak şarttır.
Osteitis Pubis tedavisi hakkında iletişime geçmek için tıklayın.