Diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik hastalarda başarısız fizik tedavinin en büyük işaretidir. Hastalarda oldukça sık görülen bu şikayetin arkasında kas kuvvetsizliği yatar. Bu güçsüzlüğün neden bacakta şişliğe yol açtığını anlamak için dolaşım sisteminin basit mekanizmasına bakmamız gerekir. Bunu anlamadan diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik neden oluşur ve geçmez bunu anlayamayız.
Vücudumuzda kanı dolaştıran temel sistem dolaşım sistemidir. Dolaşım sistemi temelde kalp ve damarlardan oluşur. Bu sistem ilkokulda böyle anlatılır ancak bu eksik bir anlatımdır. Bu anlatımda kalp kanı vücuda pompalar ve damarlarda dolaşan kan hücrelerimizi besler. Kalp bilindiği üzere kasılıp gevşeyerek içerisine dolan kanı damarlara doğru iter. Bu anlatımın bir eksik yanı vardır. Kanın kalbe nasıl geri döneceği konusu!
Kalp kasılarak kanı kendinden uzaklaştırır, gevşediğinde yarattığı negatif basınçla bir kısım kanı vücuttan kendine doğru çeker. Bu negatif basınç kalbin gönderdiği tüm kanı kendine doğru çekmesi için yeterli değildir. Özellikle ayakta durduğumuzda ayaklara ve bacaklara giden kanı yukarı doğru çekmek için gerekli kuvvet oldukça fazladır. İşte bu bacaklara doğru giden kanı yukarı doğru pompalayan sistem bizim bacak kaslarımızdır!
Bacak kaslarımızın içerisinden geçen toplardamarlar içinden geçtiği kasların kasılıp gevşemesi sonucu bir pompa gibi kanı yukarı doğru iter. Toplardamarlarda bulunan özel valf benzeri yapılar kanın aşağı doğru inmesini engeller. Kaslar kanı yukarı doğru pompalar ve yukarı doğru çıkan kan tekrar aşağı inmez. Her kasılma ve gevşeme arasında kan toplardamarlar içerisinde tıpkı bir merdiven gibi çıkarak kalbe doğru ulaşır.
İşte bu sistem kanın vücutta dolaşmasını sağlar. Bu sistemi ayakta tutan yapı kısaca iskelet kaslarımızdır. Kalbi kanı merkezden dışarı doğru iten bir kas gibi düşünürsek, dışardan merkeze doğru toplayan kaslar ise vücuttaki tüm kaslarımızdır. Vücudumuza bu mekanizma gözüyle bakarsak tüm vücudumuzdaki kasları kalbin bir uzantısı gibi düşünebiliriz. İşte tam da bu nedenle iskelet kaslarında görülen bir zayıflık dolaşım sisteminin bu harmonisinin bozulmasına neden olacaktır.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Bacakta Şişlik Neden Oluşur?
Diz protezi ameliyatı sonrası dizde büyük bir yara iyileşme süreci başlar. Bu yara iyileşme süreci esnasında dizde şişlik başlar. Bu şişliğin içerisinde protezin kemiğe tutunmasını sağlayan iyileşme süreci için gerekli hücreler ve besinler bulunur. Yani erken dönemde bu şişlik zararlı değil faydalıdır. Bu şişlik sayesinde diz protezi kemiğe tutunur ve ameliyat esnasında kesilen dokular tamir olur. Ancak! Bu iyileşme süreci bittikten sonra bu ödemin bölgeden tahliye edilmesi gerekir!
İşte bu noktada iskelet kaslarımız devreye girer. Dizimizde bu sıvıyı pompalayacak ayrı bir kalp organı bulunmadığı için bu tahliyeyi bölgedeki kaslar yapar. İskelet kasları bu bölgede oluşan ödemi lenf drenaj kanalları ve toplardamarlar sayesinde kalbe doğru itmelidir. Kaslar bu süreçte kasılıp gevşeyerek bölgede artık işlevsiz olan ödemi pompalayarak uzaklaştırır ve şişlik zaman içerisinde iner. Eğer her şey sağlıklı ise bu geçerlidir! Diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik varsa maalesef her şey yolunda gitmemiş demektir.
Diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik gelişmesi ile birlikte refleks olarak kaslarda inhibisyon(kasılamama) hali meydana gelir. Kaslar bölgeyi korumak için kasılamazlar. Bu kasılamama durumu uzun sürdüğü takdirde kaslarda atrofi dediğimiz zayıflama ve küçülme meydana gelir. Kaslar zayıflayıp küçüldüğü zaman ne olur? Tabiki de pompala işlevini yerine getiremez olur! İşte tam da bu noktada fizik tedavi süreci devreye girer.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Bacakta Şişlik Tedavisi
Eğer iyi ve başarılı bir fizik tedavi süreci geçirirseniz diz protezi ameliyatı sonrası yaşanan problemleri en aza indirirsiniz. Fizyoterapistiniz kaslardaki inhibisyonu ortadan kaldıracak manuel terapi ve egzersiz uygulamaları yapar. Bu inhibisyon sonucu meydana gelecek kas kaybını en aza indirir. İyileşme tamamlandıktan sonra da diz eklemine zarar vermeden kasları kuvvetlendirerek pompalama işlevini kazanmasını sağlar. Burada etkili tedavi metodları PNF teknikleri, pompalama egzersizleri, kas stimülasyonu, lenf drenaj masajı ve mobilite egzersizleridir. Diz protezi ameliyatı sonrası fizik tedavi süreci büyük oranda egzersiz ve manuel terapi odaklı olmalıdır. Cihaz bağlanıp 20-30-40 dk oturduğunuz veya uzandığınız tedaviler size fayda sağlamayacaktır.
Eğer sizde de diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik, hareket kısıtlılığı, merdiven inip çıkamama, dizi bükememe gibi pek çok sorun varsa bunun iki olasılığı vardır. Ya ameliyatta bir başarısızlık ya da sonrasındaki fizik tedavide başarısızlık vardır. Bu iki durumu iyi değerlendirmeli ve sorgulamalısınız. Ameliyatla ilgili sorunlar genellikle ilk bir ayda ortaya çıkarken fizik tedavi ile ilgili sorunlar daha çok 2. veya 3. aydan sonra çıkar. Ameliyat sonrası erken dönemde yaşadığınız şişlik, ağrı, kısıtlılık ameliyat kaynaklıdır. Bunların bir kısmı doğal bir kısmı anormaldir. Bunu kontrol sürecinde doktorunuzun sıkı takip etmesi gerekir. Ameliyattan 4-6 hafta sonrasında yaşadığınız problemler ise artık fizik tedavinin alanındadır. Ameliyattan sonra 3. ayda cerraha başvursanız bile sizi fizik tedaviye yönlendirip, benim sizinle işim bitti diyecektir.
Bu nedenle eğer ameliyatınızın üzerinden uzun zaman geçmiş ve hala şişlik, bükememe, güçsüzlük, merdiven inip çıkamama, yürümede zorluk, ağrı gibi problemler varsa mutlaka bir uzman fizyoterapiste danışmalısınız. Bu tarz durumlar yaşıyorsanız randevu alarak bizden destek alabilir ve şikayetlerinizi ortadan kaldırmada size yardımcı olabiliriz. Mevcut şikayetlerin neden olduğunu ancak birebir muayene sonrasında sağlıklı cevaplanabileceğini unutmayın. Fiziksel muayene, röntgen görüntüleri, ameliyat raporları sonucunda yaşadığınız problemin kaynağı tespit edilir ve ona uygun tedavi planlaması ile şikayetlerin tamamı ortadan kaldırılabilir.
Unutmayın diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik şikayeti kesinlikle ortadan kaldırılabilir. Bu geçmeyen bir sorun değildir. Sadece doğru müdahale ve tedavi gerektirir. Diz protezi ameliyatı sonrası bacakta şişlik konusunda destek almak için bize ulaşabilirsiniz.
